درمورد عبادت

حدیث احادیث درمورد داستان حکایت حکایات روایات درباره عبادت 

در ادامه مطلب

عبادت 
قال الله الحکیم : (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون ) (الذاریات : آیه 56).
ما جن و انس را نیافریدیم مگر براى اینکه پرستش کنند.
امام سجاد علیه السلام : من عمل بما افترض الله فهو من اعبد الناس ‍ (479)
هر کس به آن چه خدا واجب کرده عمل کند او از همه مردم عابدتر است .
شرح کوتاه :
مؤ من واجبات و مستحبات را با اخلاص و سعى انجام مى دهد، چون این دو اصل در بندگى هستند. اگر آنها را بجا بیاورد و ادا کند، گویا تمام عبودیت را بجا آورده است .
بهترین عبادت آنست که : ایمن از عوارض خارجى باشد و از آفات داخلى محفوظ باشد.
عمل هر چند کم اما دائمى و بى عیب باشد، آن شخص در بندگى معبود موفق بوده است .
آنهائى که در تحصیل علوم و فضائل ظاهرى کوشا هستند و از روح و حقیقت عبادات محروم هستند، در بندگى و حق عبادت منعم حقیقى چیزى جز قالب عبادت نیاورند.(480)


1- نتیجه عبادت خشک 
خوارج کسانى بودند که به علت افراط دچار انحرافات بسیارى شدند، سر دسته خوارج شخصى به نام (حرقوص بن زهیر) بود. او در زمان رسول خدا صلى الله علیه و آله در نماز و روزه و عبادت چنان غرق و واله بود که بعضى از مسلمانان شیفته او شدند.
همین شخصى که عابد خشک بود، (و بقول مشهور خر مقدس شده بود) در جریان جنگ حنین ، وقتیکه رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم غنائم جنگى را تقسیم مى کرد، با کمال پرروئى به پیامبر گفت : (اى محمد به عدالت رفتار کن ) و سه بار این سخن را تکرار کرد.
پیامبر بار سوم ناراحت شدند و فرمودند: اگر من به عدالت رفتار نکنم پس ‍ چه کسى به عدالت رفتار مى کند؟
بالاخره همین عابد خشک در جنگ نهروان به جنگ امام آمد و به هلاکت رسید وقتى امام در میان کشته شدگان جسد نحس او را دید سجده شکر کردند و فرمود: شما بدترین افراد را کشته اید.(481)


2 - عبادت با عشق 
سعدى گوید: در یکى از سفرهاى مکه ، گروهى از جوانان با صفا و پاکدل ، همدم و همراه من بودند و زمزمه عارفانه مى نمودند و شعرى مناسب اهل تحقیق مى خواندند و با حضور قلبى خاص به عبادت مى پرداختند.
در مسیر راه ، عابدى خشک دل با ما همراه شد و چنین حالتى عرفانى را نمى پسندید و چون از سوز دل آن جوان شوریده بى خبر بود، روش آنها را تخطئه مى نمود.
به همین ترتیب حرکت مى کردیم تا به منزلگاه منسوب به (بنى هلال ) رسیدیم در آنجا کودکى سیاه چهره از نسل عرب به پیش آمد و آنچنان آوازگیرائى خواند که کشش آواز او، پرنده هوا را فرود مى آورد.
شتر عابد به رقص در آمد، به طورى که عابد بر زمین افکند و دیوانه وار سر به بیابان نهاد.
به عابد گفتم : اى عابد پیر! دیدى که سروش دلنشین در حیوان این گرنه اثر کرد، ولى همچنان تو بى تفاوت هستى (و تحت تاءثیر سروشهاى معنوى قرار نمى گیرى و همچون پارسایان با صفا دل به خدا نمى دهى و صفا نمى یابى ).(482)


3 - اویس قرنى 
اویس قرنى از مجذوبان مطلق بود که بعضى از شبها را به رکوع صبح مى کرد، و بعضى از شبها مى فرمود: امشب شب سجده است و به سجده شب را به صبح مى آورد.
گفتند: این چه زحمتى است که بر خود تحمیل مى کنى ؟ مى فرمود: کاش از ازل تا ابد یک شب بود و به یک سجده آن را پایان مى دادم .
ربیع بن خثیم (معروف به خواجه ربیع مدفون در مشهد) گوید: در کوفه بودم و تمام همت من آن بود که اویس قرن را ببینم . تا وقتى در کنار آب فرات دیدم به نماز مشغول است ، گفتم : باشم تا نمازش خاتمه پذیرد. همینکه نماز ظهر را خواند دست به دعا برداشت تا وقت نماز مغرب و عشاء، آن دو را به همان شیوه انجام داد، سپس مشغول نمازهاى مستحبى شد. گاهى در رکوع و گاهى در سجده بود تا شب را به پایان رساند.
پس از نماز صبح مشغول دعا گردید تا آفتاب دمید، و ساعتى به استراحت پرداخت و بعد از خواب ، تجدید وضو نمود و خواست مشغول عبادت شود پیش رفتم و گفتم : چه بسیار رنج به خود مى دهى ؟ فرمود: در طلب آسایش این زحمت را مى کشم ...!
گفتم : ندیدم چیزى بخورى ، مخارج خود را از کجا به دست مى آورى ؟ فرمود: خدا روزى بندگان را ضامن است دیگر از این گونه صحبت نکن ، این بگفت و برفت .(483)


4 - عبادت ابلیس 
امیرالمؤ منین علیه السلام فرمود: از کار خداوند درباره شیطان عبرت بگیرید، زیرا که عبادت و بندگى بسیار و منتهاى سعى و کوشش ، او را (بر اثر تکبر) باطل و تباه ساخت ، در حالى که خدا را شش هزار سال عبادت کرده بود، که براى شما معلوم نیست از سالهاى دنیاست یا از سالهاى آخرت (که هر روز آن معادل پنجاه هزار سال دنیاست ) و این به جهت سرکشى یک ساعت بود (که خود را برتر از آدم دانسته و به او سجده نکرد) پس چه کس ‍ بعد از شیطان ، با بجا آوردن معصیت او، از عذاب خدا سالم ماند؟(484) از امام صادق علیه السلام پرسیده شد: به چه علت حق تعالى به ابلیس تا وقت معلوم مهلت داد؟ فرمود: به خاطر حمد و شکرى که به جاى آورد. پرسیده شد: حمد و شکرش چه بود، فرمود: عبادت شش هزار ساله او در آسمان (و در جاى دیگر فرمود: شیطان دو رکعت نماز در هفت آسمان به شش هزار سال بجاى آورد)(485)


5 - امام سجاد علیه السلام 
سبب ملقب شدن امام سجاد علیه السلام به زین العابدین علیه السلام آنست که شبى در محراب عبادت به نماز ایستاده بود، پس شیطان به صورت مار عظیمى ظاهر شد که آن حضرت را از عبادت خود باز دارد.
امام به او التفاتى نکرد، پس آمد و انگشت ابهام پاى حضرت را در دهان گرفت و گزید بنحویکه حضرت را متاءلم نمود و باز امام متوجه او نگردید.
چون از نماز فارغ شد، دانست که او شیطان است . او را سبّ کرد و فرمود: دور شو اى ملعون ، و متوجه عبادت خود شد. امام شنید هاتفى از ملائکه سه مرتبه گفت : توئى زینت عبادت کنندگان .(486)